Kva om han var muslim?

Vi hatar massemordaren, men vi beherskar hatet. I gatene er det ikkje berre kjærleik.

Muslimar i Noreg fekk slengt hatefulle kommentarar etter seg like etter bombeåtaket, før nokon visste kven gjerningsmannen var. Og eg tenkte tanken: Er dette eit jihadåtak, kjem muslimar til å få det ille i dette landet. Muslimar frykta sjølv det same seier fleire av dei til mi eiga avis, Vårt Land, no etterpå. Landet som dei kom til for å kjenne seg trygge, ville ha vorte utrygt.

No er dei letta. Mordaren var ingen muslim. Og vi står att, overraska. For i sorga over alle som mista livet, er det også ei sorg over at han er ein av oss. Ein av våre eigne. Ein ektefødd nordmann. Brått er dei opplagte fiendebileta ikkje så opplagte lenger.

(Biletet: Med utsikt til Utøya legg folk ned blomster og tek bilete tysdag 26. juli, tre dagar etter massakren)

Verdspressa skryt over at vi møter valden med ro, samhald og omtanke. Det er flott. Det vitnar om kvalitetar i oss nordmenn. Men kanskje er vi så rolege fordi vi er så fullstendig overrumpla av ein svikar. Forræderiet er så overveldande.

Kva om det hadde vore ein ekstrem islamist? Ville vi klart å møte hans ugjerningar på same måten? Eg fryktar at hatet ville kome ut som skrik om hemn. Eg ser for meg at mange uskuldige muslimar ville kome til å lida.

Vi kjenner ikkje oss sjølve som eit spesielt overberande og forsonleg folk. Tvert i mot. Alle dei smålege nabokranglane fortel noko anna.

Men ingenting er betre om vi får eit anna bilete av oss sjølve, som fredsæle, forsonande og omtenksomme og klarar å leve opp til det biletet. AUF-ar Helle Gannestads ord om kor mykje kjærleik vi kan skape saman, er ein god retningsvisar. Retorikkprofessor Kjell Lars Berge kallar det ein ny leveregel for oss.

Eg vonar vi kan klare å halde fast på han.

Samtidig som vi knuser gamle fiendebilete.

Nytt motto: "Kyss ein fiende før du døyr"

Rullestol som plog

Utanlandsreise med rullestol høyrest tungvint ut. Og det er det. Men du verda korleis eit slikt framkomstmiddel kan vera eit middel til å koma seg fram. Heilt fremst i køa, gjennom stengde dører.

I tre veker har familien vore på ferie i USA. Det har vore ei lystreise mellom venlege og hjelpsomme menneske. Ein ting er at amerikanarar er meir opne og venlege enn vi fastfrosne nordmenn. Ein annan ting er haldninga dei møter funksjonshemma med.

MS gjer Tone avhengig av å bruke rullestol over litt lengre avstandar, så vi tok med ein som lett kan leggjast saman og varsla flyselskapet. Dermed slapp vi oftast fyrst inn på flyet. På kvar flyplass møtte ein hjelpar oss. Hjelparen køyrde rullestolen og losa oss lett gjennom innsjekking, passkontroll og tryggleiksjekkar fram til neste utgong.

Denne forbi-alle-køar-haldninga møtte vi over alt i USA. Heile familien nytte godt av at mor var ein tanke ufør. I Disneyland i Los Angeles (alle fornøyelsesparkars mor) var det (nesten) gjennomførd praksis at vi kunne gå forbi køa til attraksjonene og slapp inn fyrst. Hoi! Det sparte oss for timar i kø. Ikkje noko problem å oppleve fengselsøya Alcatraz med rullestol (biletet).

Den mest priviligerte opplevinga fekk vi i San Fransisco by. Etter å ha vitja fengselsøya Alcaraz rett utanfor byen, ville vi ta trikken attende til hotellet. På haldeplassen var det kø, men så oppdaga eg at det var ei rampe like ved. Der var det eit funksjonshemma-skilt, så vi stilte oss der og lurte på korleis dette ville fungere. Det fungerte over all forventning.
Då trikken kom, var han full. Så han køyrde forbi haldeplassen der folk venta, men stogga ved rampa. Rullestol inn på full trikk? Det tok litt tid før føraren opna døra. I mellomtida høyrde vi at han kommanderte passasjerane bakover i trikken for å gi plass til rullestolen. Fleire gonger måtte han kjefte på dei og fortelje at han var nøydd til å ta med funksjonshemma passasjerar «according to federal law». Så opna han døra og føraren slapp oss inn medan han ba om orsaking for at han hadde med seg vanskelege passasjerar i dag.
«Sit i rullestolen», sa eg til Tone. «Reiser du deg no, vert det bråk».
Der vi skulle av køyrde vi ut på ein heis som tok oss ned på gateplan.

Eg er skalla, men kjende at eg fekk bakoversveis over denne tilretteleggjinga. Ein ting er at dei sterke rettane funkjsonshemma har i Det store landet. Ein annan er korleis ein praktisk ordnar ramper og tilgong.
Kva gjer vi vi Norge? Med krava om universell utforming har fleire offentlege bygg vorte meir tilgjengelege. Men i offentleg transport er det enno mykje ugjort. Det finst mange bussar og tog som er utilgjengelege for rullestol. For ikkje å snakke om Oslo-trikken.
Vi har mykje å lære av USA på dette området.

Nytt motto: Rullestolen skal fram

Dette notatet kjem frå bloggen min kundesørvis.not.enno. Les fleire innlegg der.
Fleire bilete frå Californa-ferien 2011 finn du på biletsida mi.

Den grådige mediealliansen

Verdas mest pengegrådige mediemann, Rupert Murdoch, har alliert seg med eit av dei mest griske dataselskapa i utviklinga av verdas fyrste nyhendeteneste på nettbrett, The Daily. Det kan verta ein stygg allianse.

I dag (onsdag 2. februar) vart The Daily lansert i New York. Murdoch har etablert ein redaksjon med 120 medarbeidarar som utelukkande skal levera nyhende på nettbrett. Eller rettare sagt på Apples Ipad. Det er enno ikkje ute versjonar til andre brett. Dette kan vera framtidas avis. Det er uansett ein medierevolusjon vi er augnevitne til.

Avisa er berre tilgjengeleg i USA. Ved nedlasting av app-en må ein godkjenne vilkår som seier at Apple kan bringe personlig informasjon videre til tredjepart i markedsføringsformål, skriv nettavisa Appleinsider.

På pressekonferansen der The Daily vart lansert, la ikkje herr Murdoch skjul på at det låg store høve til å tene gode pengar i prosjektet. Etableringskonstnadane har vore låge, men annonsørar ville få høve som dei aldri tidlegare har hatt. Appleinsider melder at delinga av abonnentinformasjon mellom Apple og utgjevarar var avgjørande for avtalen å få sett opp ein abonnementsavtale.

Er dette korrekt, kan annonsørar få tilgong til informasjon og drive ei aggressiv og målretta marknadsføring som vi kanskje ikkje har sett tidlegare. Slik eg kjenner vårt sosialdemokratiske land, finn eg det usannsynleg at norsk lovgjeving gir rom for dette.

Poenget er uansett at brettaviser kan verta god butikk for utgjevarar – og starten på nettavisenes død, ifølgje Espen Reiss Mathiesen ved Universitetet i Stavanger, som har snakka med NRK. Sjølv om den berre kostar rundt ein dollar i veka og 40 dollar i året, er det pengar i dette, meiner Murdoch. Når alle trykkeri- og distribusjonskostnader er vekke, er det større sjanse til å skape profitt. Eg betaler gjerne mindre enn ei krone for ei god brettavis. Eg betaler opptil fleire kroner dagen.

Profittjaget hjå Apple, News Corporation og andre utgjevarar kan brått syne seg å slå attende. I ei verd der så mykje informasjon er gratis, trass i alt, vil kundar/lesarar/abonnentar kunne kome til å vende dei ryggen og søkje alternative kanalar. Sjølv om eg betalar lite i abonnement, likar eg ikkje tanken på å verta bombardert av pågåande reklamefolk.

Då kan det vere like deilig å vera utan The Daily.

Nytt slagord: Skil mellom brett og galt

Dette notatet kjem frå bloggen min kundesørvis.not.enno. Les fleire innlegg der.

Julepresangen som tok kaka

Dette er amerikanske donuts laga ein sundag ettermiddag i ein møblert heim i Asker, Norway. Julepresangen frå USA kunne nytast til kaffi i ei roleg helg. Men sjå, bak kosen synte det seg eit nettverk av internasjonal transport og handel. Dette er historia.

Vi er så heldige at Frida er utvekslingsstudent i California. Som den gode dottera ho er, veit ho at familien heime set pris på merksemd. Så vi fekk julepresangar i posten. I ei av pakkene skjulte det seg donut-mix. Smultringar i halvfabrikat. Ho veit at særleg far og bror er glad i dei amerkanske – og feite – bakervarene.

På vegleiinga vart det tilrådd å lage smultringane i former. Det hadde vi ikkje, men vi fann fort formene. På nettet sjølvsagt. Donutformer frå USA vart for dyre, så vi kjøpte dei frå England. Rundt 150 kroner for formene vart betalt med kredittkort. Vel to veker etter fekk vi dei i posten.

Formene synte seg å vera avgjerande for å fullføre bakinga. Røra var omtrent som flytande vaffelrøre. Dette er ikkje norske brunsvidde smultringar. Vi steikte 39 muffinsaktige donuts og delte med glade naboar. For å gjera verket komplett, pynta vi med rosa melisglasur og kakedryss.
Dei smakte nydeleg til kaffi – eller mjølk. Smelt i munnen.

Den idylliske historien illustrerer på same tid korleis vår store planet på mange måtar har krympa. Handel og transport av varer over lange strekningar har vorte så daglegdags at vi ikkje reflekterer over det. Dette er likevel ein liten refleksjon.

Pakka med donutsmixen var kjøpt inn i USA, og brukte to veker over Atlanteren. Formene vi trengte for å realisere gåva vart også kjøpt utanlands og frakta hit. Det er så enkelt. Nokre tastetrykk, eit kredittkort, så er handelen gjort. Og no når eg reflekterer over dette medan eg skriv, går det opp for meg at vi ikkje sjekka etter smultringformer i Norge i det heile tatt. Då vi søkte på nettet var det sjølvsagt at donutsformer måtte hentast frå utlandet. Donuts = utlandet.

Vi snakkar gjerne om kortreist og lokal mat. På same tid krev vi å ha full tilgong til alt vi treng. Pengar har vi nok av. Det vi vil ha, skaffar vi oss. Det var nærare 50.000 ipadder i Norge før dei kom i sal her i landet. Altså var dei skaffa i utlandet. Er det eg vil ha på andre sida av kloden, skaffar eg det.

Frå dette punktet i dette blogginnlegget kan eg gå i ulike retningar. Eg kan hylle kor fantastisk det er å bruke nettet som verdas største kjøpesenter til å skaffa det vi vil. Eller eg kan vera superidealistisk ved å hevde at Norsk er godt. I verste fall kan eg innta rolla som superproteksjonist og byggje opp ein argumentasjon for høge tollmurar og superdyr flyfrakt. For å verne om miljø og norsk landbruk og industri.

Eg veit ikkje. Eg er for glad i donuts at eg orkar eit prinsipielt standpunkt. Ingen krev det av meg heller. Eg vart berre overraska korleis verdshandelen har vorte så triviell og daglegdags for meg som enkeltmenneske.

Ei anna historie er dei to T-skjortene eg kjøpte i ein nettbutikk. Det var surt å betala fleire hundre kroner i toll og importavgift for skjortene. Eg som trudde eg handla i ein norsk butikk.
Berre lureri. Vel, T-skjortene var fine. Donuts-formene i silikon var lure. Og kakene herlege!! Det er alt eg veit.

Nytt motto: Kaker kan være gode over alle grenser!

Dette notatet kjem frå bloggen min kundesørvisnotenno. Les fleire innlegg der.

Litt padde-flat

Nå har eg prøvd Ipad nokre veker. Det er moro å prøve ut ei heilt ny type datamaskin, men eg legg meg ikkje flat av beundring. Ikkje paddeflat i alle fall.

På arbeid er eg med i ei arbeidsgruppe som skal sjå korleis publikasjonane i mediekonsernet kan erobre nye plattformar som lesebrett. Det gjev meg høve til å utforske litt.

Kva kan eg gjera med brettet?
Det er enkelt å laste ned spel og moro å spele, også med saman med andre. Eg har lasta ned den gamle kroneautomaten, ludo og airhockey. Siste appen eg brukte kroner på var ei vekkjerklokke som også kan vera ein lampe. Ein annan app sender eg sms med. Svar får eg på mobilen min.

Bilete er fantastisk på Ipad. Eg ser både på mine eigne og på nyhendebilete.

Film? Youtube filmar og enkle snuttar få min eigen Itunes er enkelt å sjå på. Men korleis sjå DVD-filmar på brettet? Det tok meg litt tid og pengar å finne svaret. Og svaret var eit program som komprimerte filmen i eit format som brettet kunne ta. Det kan ta over ein time å komprimere ein film. Og då har er alle tekstar vekke. Film på Ipad er difor ei neegativ oppleving.

Nett-TV er betre og nyhendefilmar er noko anna. Oppløysinga er til tider dårleg, men streaminga er bra. Sist veke køyrde eg Skienstoget frå Asker. Der oppdaga eg gratis nett. På veg inn til Oslo surfa eg på nettet - og såg nett-TV!

Å lese ordinære nettsider er greit, men litt klønete. Alt vert litt smått dersom heile sida skal tilpassast vindauget. Julaftan kobla vi oss på kyrkjas sitt nettverk, fann bibelen.no og leste juleevangeliet samtidig som presten leste det for oss.

Men så det viktige: Nyhende. Eg leitar ut og utforsker ulike e-aviser og lesebrettaviser. Eg er ikkje imponert over det eg ser. Meir om det i neste blogg.

Apple har skrudd heile paddebruken opp mot Itunes. Så med mindre du nedlastar appar rett ned på brettet, må du altså koble til ei anna maskin for å administrere musikk, bilete og anna innhald. Alt skal gå gjennom Itunes, Apple sitt musikk og oppdateringsprogam. For ikkje å seie butikk.

Apple har utvikla ein forreningsidé rundt sine nye produkt som handlar om monopol, kontroll og stor forteneste. Det er ein grådig forretningsidé som berre kan gjennomførast fordi produkta er innovative og unik. Men altså ikkje sympatisk. Dette er nok det mest kritikkverdige rundt Apples teknologi. Det einaste som kan tvinge dei eplekjekke innovatørane er konkurranse.

Nytt motto: Berørt av ny teknologi

Dette notatet er skrive på min blogg, kundesørvisnotenno. Leit han opp og les fleire innlegg.